«Η μετάνοια είναι», λέγει ο ιερός πατήρ, «θεραπευτικό ιατρείο της αμαρτίας· είναι δώρο ουράνιο, δύναμη θαυμαστή, χάρη που νικά τις συνέπειες των νόμων. Γι’ αυτό δεν απορρίπτει τον πόρνο, δεν διώχνει το μοιχό, δεν αποστρέφεται τον μέθυσο, δεν σιχαίνεται τον ειδωλολάτρη, δεν απομακρύνει τον κακολόγο, δεν διώχνει τον βλάσφημο, ούτε τον αλαζόνα, αλλ’ όλους τους μεταβάλλει· γιατί η μετάνοια είναι χωνευτήρι της αμαρτίας»
Οδοί μετανοίας
Πολλοί και ποικίλοι είναι οι δρόμοι της μετανοίας για να καταστεί εύκολη η σωτηρία μας. Εάν ο Θεός μας έδιδε μια οδό μετανοίας, θα αναβάλλαμε και θα λέγαμε· Δεν μπορούμε να τη βαδίσουμε δεν μπορούμε να σωθούμε. Τώρα όμως δεν μας δίνει μία οδό ούτε δύο, αλλά πολλές και διάφορες, για να μας κάνει εύκολη την ανάβαση στον ουρανό.
1η οδός μετανοίας· η αυτοκατάκριση.
Αμάρτησες; Πες στο Θεό· «Αμάρτησα». Αν δεν το πεις εσύ, θα σε κατηγορήσει ο διάβολος. Και τότε ουδέν το όφελος. Πρόλαβε και άρπαξε το αξίωμα αυτού και τότε σώζεσαι. Η Γραφή λέει· «Λέγε συ τάς ανομίας σου πρώτος ίνα δικαιωθείς». Πες την αμαρτία, για ν’ απαλλαγείς από την αμαρτία. Δεν υπάρχει σ’ αυτό κόπος, ούτε δαπάνη χρημάτων, ούτε κάτι το επώδυνο. Ο Κάιν, ενώ μετανόησε αργότερα για τον φόνο του αδελφού του, επειδή δεν είπε πρώτος την αμαρτία αλλά περίμενε να τον ελέγξει ο Θεός, τιμωρείται να στενάζει και να τρέμει διαρκώς πάνω στη γή. Ο Δαυίδ όμως, όταν έπεσε στο αμάρτημα της μοιχείας και τον ήλεγξε ο Νάθαν με πλάγιο τρόπο, αμέσως ομολόγησε· « Ήμάρτηκα τω Κυρίω». Και έτσι δικαιώθηκε.
2α οδός μετανοίας· το πένθος.
Το πένθος είναι μια άλλη οδός μετανοίας. Ο βασιλιάς Αχαάβ πένθησε για το έγκλημα κατά του Ναβουθαί, ο Πέτρος «έκλαυσε πικρώς» για την άρνησή του, ο Δαυίδ έλουζε με δάκρυ κάθε νύχτα το κρεβάτι του· και έτσι ο Θεός τους δέχθηκε όλους, αν και είχαν φοβερά αμαρτήματα. Αν και είναι μεγάλη η φωτιά της αμαρτίας, εν τούτοις λίγα δάκρυα αρκούν να την σβήσουν. Αν και είναι μεγάλη η δυσωδία της, το δάκρυ τη διώχνει μακριά. Τα δάκρυα είναι το λουτρό και το καθάρσιο των αμαρτημάτων. Χύσε λοιπόν δάκρυα, κι αυτός σου δίνει τη συγχωρηση. Μάλιστα πρέπει να πενθούμε όχι μόνο για τα αμαρτήματα τα δικά μας αλλά και για τα αμαρτήματα των άλλων. Διότι είμαστε ένα σώμα. Το πρόβλημα του ενός μέλους είναι πρόβλημα όλου του σώματος. Έπειτα, όταν καίγεται το σπίτι του γείτονα, αν δεν φροντίσω να σβήσω τη φωτιά, θα καεί και το δικό μου. Γι’ αυτό ο Παύλος μαλώνει τους Κορινθίους, γιατί δεν πένθησαν για το σφάλμα του αιμομίκτη. «Και ουχί μάλλον επενθήσατε, ίνα εξαρθή εκ μέσου υμών ο το έργον τούτο ποιήσας».
3η οδός μετανοίας η ταπεινοφροσύνη.
Δείξε ταπεινοφροσύνη, κι αμέσως εξαλείφεις το πλήθος των αμαρτιών σου. Φαίνεται ξεκάθαρα στην παραβολή του τελώνου και του φαρισαίου, Εκεί τα γεμάτα ταπείνωση λόγια του τελώνη νίκησαν τα’ αμαρτωλά έργα του. Αν και βέβαια ούτε ταπεινοφροσύνη ήταν εκείνο. Γιατί ταπεινοφροσύνη είναι όταν κανείς είναι μεγάλος και ταπεινώνει τον εαυτό του. Ο τελώνης απλώς αισθάνθηκε τα’ αμαρτήματά του και είπε την αλήθεια. Αληθινά ταπεινός είναι ο Παύλος. Αυτός, που ήταν ουρανοπολίτης, που απλώς έφερνε το σώμα, ο στύλος των εκκλησιών, ο επίγειος άγγελος, ο επουράνιος άνθρωπος. Εκείνος που υπέμεινε φυλακές και πληγές και μαστιγώματα, εκείνος που σαγήνευε μ’ επιστολές την οικουμένη, εκείνος ταπεινοφρονεί όταν λέει· « Εγώ γαρ ειμί ο ελάχιστος των αποστόλων, ός ουκ ειμί ικανός καλείσθαι απόστολος». Αυτή η ταπεινοφροσύνη είναι πολύ δύσκολη και κατόρθωμα των μεγάλων αγίων. Τουλάχιστον ας αποκτήσουμε την ταπείνωση του τελώνου, ο οποίος αισθάνθηκε την αμαρτωλότητά του και αναγνώρισε το χάλι του .
4η οδός μετανοίας· η ελεημοσύνη.
Όσες αμαρτίες κι αν έχεις, η ελεημοσύνη σου τις ισοζυγίζει όλες. Αυτή φθάνει στον θρόνο του Θεού και γίνεται συνήγορός σου. Γι’ αυτό λέει ο Θεός στον Κορνήλιο· «Κορνήλιε αι προσευχαί σου και αι ελεημοσύναι σου ανέβησαν ενώπιον του Θεού». Στις 10 παρθένες όμως, που, ενώ κατόρθωσαν την δύσκολη αρετή της παρθενίας, δεν φρόντισαν να αποκτήσουν το έλαιον της ελεημοσύνης, έκλεισε την πόρτα του παραδείσου. Συνεπώς, ακόμη και η υπερφυσική αρετή της παρθενίας τότε μόνο έχει αξία όταν μαζί της έχει την αδελφή της την ελεημοσύνη. Φθάνει ο ι. πατήρ στο σημείο να πει ότι, εάν επιθυμήσει άνδρα η παρθένος, δεν είναι τόσο μεγάλο έγκλημα, γιατί επιθυμεί ομοούσια ύλη· στην περίπτωση όμως της ασπλαχνίας η κατηγορία είναι μεγάλη, γιατί επιθυμεί ξένη ύλη. Στην παραβολή της κρίσεως το κριτήριο διαχωρισμού δικαίων και αδίκων είναι η ελεημοσύνη. Στην παραβολή αυτή ο Χριστός δεν κρίνει την αμαρτία, αλλά την απανθρωπιά και την αδιαφορία των ανθρώπων να τους συγχωρηθούν οι αμαρτίες μέσω της ελεημοσύνης. Είναι τόση η αδυναμία του Θεού προς την ελεημοσύνη, που αυτός ο αδέκαστος κριτής δέχεται να «δωροδοκηθεί» χάριν των πενήτων.
5η οδός μετανοίας· η προσευχή.
Άλλη οδός μετανοίας, πολύ εύκολη, είναι η προσευχή. «Να προσεύχεσαι κάθε ώρα», συνιστά ο ι. πατήρ, «και μη λιποψυχήσεις προσευχόμενος, ούτε να ζητάς με αδιαφορία τη φιλανθρωπία του Θεού· και να είσαι σίγουρος, ότι δεν θ’ αποστραφεί την επιμονή σου, αλλά θα συγχωρήσει τις αμαρτίες σου και θα σου δώσει αυτά που ζητάς». Ας μη προσευχόμαστε ούτε για υγεία ούτε για χρήματα ούτε για ο,τιδήποτε άλλο. Η μόνη μας επιδίωξη, ο μόνος μας πόθος να είναι η σωστή σχέση της ψυχής μας με τον Θεό. Και όχι μόνο όταν έχουμε θλίψεις, αλλά και όταν ζούμε ευτυχείς.
6η οδός μετανοίας· η νηστεία.
Όταν ο άνθρωπος δημιουργήθηκε, αμέσως ο Θεός τον παρέδωσε στη νηστεία, διότι τη θεώρησε φιλόστοργη και άριστη δασκάλα για την σωτηρία του. Όταν ο άνθρωπος την αρίστη αυτή παιδαγωγό την περιφρόνησε, τιμωρήθηκε με θάνατο. Και μετά την πτώση του, όμως, έχει τόση δύναμη η νηστεία, ώστε να καταργεί το θάνατο και να δίνει ζωή. Έτσι σώζει την Νινευΐ, όπου νήστεψαν ακόμη και τα ζώα, τον Δανιήλ μέσα στον λάκκο των λιονταριών, τους τρεις παίδες μέσα στο καμίνι, εκδιώκει τους δαίμονες, ανακαινίζει τον έσω άνθρωπο, ξηραίνει νόσους, μας καθιστά αξίους για θεοπτία.
ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΒΕΡΟΙΑΣ ΝΑΟΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΜΠΑΝΙΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.